Netfréttakona fangelsuð

Fangelsuð vegna fréttaumfjöllunar um kórónuveiruna

Þegar Wuhan-borg í Kína var lokað í kjölfar örrar útbreiðslu kórónu­veirunnar var Zhang Zhan ein örfárra sjálf­stæðra netfrétta­manna sem skýrðu frá krísu­ástandinu.

Lögfræð­ing­urinn fyrr­ver­andi var stað­ráðin í að varpa ljósi á sann­leikann og ferð­aðist í þeim tilgangi til borg­ar­innar í febrúar 2020. Zhang Zhan greindi frá því á samfé­lags­miðlum að yfir­völd hefðu tekið til fanga óháða blaða­menn og áreitt fjöl­skyldur smit­aðra einstak­linga. Sjálf­stæðir netfrétta­menn voru eina uppspretta órit­skoð­aðra beinna upplýs­inga um kórónu­veirufar­ald­urinn í Kína þegar hann kom fyrst til sögunnar í Wuhan-borg.

Sjálf­stæðir blaða­menn og fjöl­miðla­fólk sæta linnu­lausum árásum og áreiti fyrir að afhjúpa upplýs­ingar sem stjórn­völd myndu vilja þagga niður.

Zhang Zhan hvarf spor­laust í Wuhan-borg í maí 2020. Yfir­völd stað­festu síðar að hún væri í haldi lögreglu í Shanghai í 620 km fjar­lægð frá borg­inni. Í júní 2020 hóf Zhang Zhan hung­ur­verk­fall til að mótmæla varð­haldinu. Í desember sama ár var hún orðin mjög veik­burða og mætti í hjóla­stól í fyrir­töku í dómsal. Dómari dæmdi hana í fjög­urra ára fang­elsi fyrir að „stofna til ágrein­ings og valda vand­ræðum“.

Zhang Zhan var flutt í kvennafang­elsi í Shanghai í mars 2021. Yfir­völd meina henni enn fjöl­skyldu­heim­sóknir.

„Við eigum að varpa ljósi á sann­leikann, sama hvað það kostar,“ segir Zhang Zhan. „Sann­leik­urinn hefur ávallt verið dýrkeypt­asta verð­mæti veraldar. Hann er líf okkar.“

Krefðu kínversk stjórn­völd um að leysa Zhang Zhan tafar­laust úr haldi.

Þau þurfa þína hjálp!

Þín undirskrift getur bjargað mannslífi

Pólland

Sótt til saka fyrir að verja réttinn til þungunarrofs

Kvenréttindafrömuðurinn Justyna Wydrzyńska fann sig knúna til að aðstoða konu í ofbeldissambandi við þungunarrof. Slík aðstoð er refsiverð samkvæmt lögum í Póllandi. Justyna var sakfelld í kjölfarið sem setur hættulegt fordæmi.

Bandaríkin

Á dauðadeild í þrjá áratugi þrátt fyrir gallaða málsmeðferð

Rocky Myers, svartur karlmaður með þroskahömlun, hefur setið í þrjá áratugi á dauðadeild í Alabama fyrir morð. Réttargæslan sem honum var úthlutað var ófullnægjandi og Rocky var sakfelldur í kjölfar vitnisburða sem litaðir voru af mótsögnum og meintum þrýstingi lögreglu.

Ástralía

„Við missum allt ef við missum eyjarnar okkar“

Pabai frændi og Paul frændi búa á eyjunum í Torres-sundi, nyrsta hluta Ástralíu, en forfeður þeirra hafa búið þar í þúsundir ára. Nú eru lífshættir þeirra og djúp tenging við landið, sjóinn og himinblámann í hættu vegna loftslagsbreytinga.

Túnis

Á yfir höfði sér fangelsi fyrir að láta í sér heyra

Á þeim tveimur árum sem liðin eru frá því að forseti landsins, Kais Saied, tók öll völd í Túnis hafa mannréttindi verið fótum troðin, dómstóla skort sjálfstæði og ráðist hefur verið gegn tjáningarfrelsinu. Chaima Issa gagnrýndi aðgerðir forsetans og var sett í varðhald í kjölfarið. Hún á yfir höfði sér áratugalangt fangelsi.

Sameinuðu arabísku furstadæmin

Dæmdur í 10 ára fangelsi fyrir að tjá sig

Ahmed vakti reglulega máls á varðhaldi, pyndingum og óréttlátum réttarhöldum yfir einstaklingum sem gagnrýndu stjórnvöld í Sameinuðu arabísku furstadæmunum. Nú er hann einn af gagnrýnendum stjórnvalda sem sitja í fangelsi.

Brasilía

Barátta móður fyrir réttlæti

Pedro Henrique var aðgerðasinni og talsmaður kynþáttaréttlætis og mannréttinda. Hann var skotinn til bana af hettuklæddum mönnum í desember 2018, 31 árs að aldri. Lögreglumennirnir sem grunaðir eru um morðið eru enn starfandi og réttarhöld eru ekki enn hafin. Ana Maria, móðir hans, berst fyrir réttlæti.

Suður-Afríka

Hótað fyrir að verja samfélag sitt

Thapelo Mohapi leiðir grasrótarhreyfingu sem vinnur að efnahagslegum umbótum í lífi fólks í Suður-Afríku og berst gegn lögregluofbeldi. Frá árinu 2021 hefur hann verið í felum vegna líflátshótana. Árið 2022 voru þrír meðlimir hreyfingarinnar myrtir.

Kirgistan

Í stofufangelsi fyrir mótmæli

Rita Karasartova er baráttukona fyrir mannréttindum í Kirgistan. Hún var mótfallin samkomulagi um landamæri sem veitir Úsbekistan stjórn yfir ferskvatnssvæðum. Núna er hún í stofufangelsi og sætir ströngu útgöngubanni. Hún á yfir höfði sér 15 ára fangelsisvist.

Mjanmar

Kallað eftir skaðabótum frá Facebook

Maung Sawyeddollah, 15 ára, flúði þegar þjóðernishreinsanir á Róhingjum hófust. Hatursorðræða þar sem hvatt var með beinum hætti til ofbeldis gegn Róhingjum fékk víðtæka dreifingu á Facebook. Hann krefur nú samfélagsmiðilinn um skaðabætur.

Esvatíní

Myrtur fyrir að tala máli sannleikans

Thulani Maseko helgaði líf sitt fólkinu í Esvatíní, konungsríki þar sem konungsfjölskyldan er einráð og auðug en 60% íbúa lifa undir fátæktarmörkum. Hann gagnrýndi opinberlega kúgandi lög í landinu og ríkisofbeldi. Hann var skotinn til bana fyrir framan konu sína þann 21. janúar 2023.